فرصتها و تحولات ساختاری در بازار سرمایه بررسی شد
بورس از دریچه سیاستگذاریهای جدید
به گزارش پاداش، بازار سرمایه در جریان معاملات امروز با تقاضای قابل توجهی در مرحله پیشگشایش آغاز به کار کرد. شاخص کل در ابتدای معاملات رشد مختصری را تجربه کرد، هرچند موجهای مقطعی عرضه نیز در بازار دیده شد. انتشار خبر بازگشایی نماد «فارس» و تشکیل صفهای خرید سنگین برای این سهم، موجب شد که دیگر معاملهگران نیز با مشاهده استقبال گسترده، در بخش تقاضا حضور فعالتری داشته باشند. این وضعیت نشاندهنده اعتماد نسبی سرمایهگذاران به نمادهای شاخصساز و گرایش به ورود نقدینگی به بازار است، اتفاقی که میتواند به تقویت شاخص کل و افزایش حجم معاملات در ادامه روز کمک کند.
تأثیر حذف هابهای اروپایی
در جریان معاملات امروز، انتشار خبر حذف هابهای اروپایی (هلند و انگلیس) از ابتدای سال ۱۴۰۵ به مدت ده سال، تاثیر قابل توجهی بر رفتار بازار و صنایع مرتبط با پتروشیمی و پالایشگاه داشت. این خبر موجب شد که شرکتهای فعال در این بخشها و همچنین شرکتهای سرمایهگذاری وابسته، با افزایش تقاضا و تحرک مثبت مواجه شوند، چرا که کاهش وابستگی به قیمتهای خارجی و بازارهای خارجی، فضای کنترل و مدیریت داخلی بر قیمتها و عرضه محصولات را برای آنها فراهم میکند.
از منظر اقتصادی، این اقدام میتواند به شرکتها اجازه دهد تا سیاستهای قیمتگذاری خود را مستقلتر از نوسانات بینالمللی تدوین کنند و با کاهش ریسک نوسان نرخهای جهانی، سودآوری و ثبات مالی خود را افزایش دهند. همچنین انتظار میرود که جریان نقدینگی در صنایع مرتبط بهبود یابد، چرا که قیمتهای داخلی شفافتر و قابل پیشبینیتر شده و سرمایهگذاران داخلی با اطمینان بیشتری در این بخشها وارد خواهند شد.
علاوه بر این، حذف هابهای اروپایی میتواند موجب تقویت جایگاه رقابتی صنایع داخلی در سطح جهانی شود، زیرا شرکتها میتوانند با برنامهریزی دقیقتر و کاهش تاثیرات خارجی، محصولات خود را با قیمتهای رقابتیتر صادر کنند. این اقدام همچنین به ایجاد پایداری و ثبات در زنجیره تأمین داخلی کمک کرده و زمینه را برای توسعه و نوآوری در تولیدات پتروشیمی و پالایشگاهی فراهم میسازد.
به طور کلی، انتظار میرود که این تصمیم نه تنها سودآوری شرکتها و جریان نقدینگی صنایع وابسته را تقویت کند، بلکه جاذبه سرمایهگذاری در این بخشها را افزایش دهد و مسیر رشد پایدار صنعت داخلی را هموار سازد. همچنین این تغییر میتواند وابستگی کشور به نوسانات قیمتهای خارجی را کاهش داده و کنترل بهتری بر بازار داخلی و صادرات ایجاد کند، موضوعی که در بلندمدت به تقویت اقتصاد غیرنفتی و ارتقای جایگاه ایران در بازارهای جهانی منجر خواهد شد.
اوج گیری «پتروپاداش» در پی حذف دوهاب
در جریان معاملات امروز بازار سرمایه، صندوق بخشی صنایع پاداش با نماد معاملاتی «پتروپاداش» عملکردی مثبت از خود به نمایش گذاشت. این صندوق با افزایش حجم تقاضا در ابتدای ساعت معاملات مواجه شد و به تدریج با رشد قیمت، در سقف مجاز روزانه قرار گرفت.
رشد تقاضا در این نماد در ادامه فضای مثبت حاکم بر گروه پتروشیمی و اورهسازها صورت گرفته است. صدور دستور حذف دوهاب اروپایی از فرمول قیمتگذاری خوراک پتروشیمیها زمینهساز جهش قیمتی در بسیاری از نمادهای این صنعت شد.
واگذاری مدیریت زنجیرههای مواد معدنی به بخش خصوصی
یکی از مهمترین خبرهای امروز، تصمیم دولت برای واگذاری مدیریت و قیمتگذاری زنجیرههای مواد معدنی به بخش خصوصی بود. این تصمیم با هدف تقویت شفافیت، کاهش مداخلات دولتی و بهرهگیری از مکانیزم عرضه و تقاضا اتخاذ شده است. بهویژه در زنجیره فولاد، که یکی از مهمترین حلقههای اقتصادی کشور است، انتظار میرود با این اقدام تا ۱۲ میلیارد دلار ارزآوری برای کشور ایجاد شود.
انجمنها و تشکلهای فعال در این حوزه با استفاده از فرمول مشخص، قیمتها را تعیین خواهند کرد و متعهد به تأمین نیاز داخلی نیز خواهند بود. این اقدام علاوه بر ایجاد بازارکارآمدتر و رقابتیتر، میتواند از کمبود محصولات در بازار داخلی جلوگیری کرده و توسعه صادرات و ارزآوری غیرنفتی را به همراه داشته باشد.
اصلاح محاسبه حقوق دولتی معادن
مصوبه جدید شورای عالی معادن مبنی بر تجدیدنظر در نحوه محاسبه حقوق دولتی معادن تحت پوشش ایمیدرو و لغو بخشنامههای پیشین، از دیگر تحولات مهم بود. این اصلاح با هدف ایجاد وحدت رویه، جلوگیری از اعمال سلیقه شخصی و تسهیل محاسبات حقوق دولتی انجام شده است.
طبق این مصوبه، محاسبات حقوق دولتی برای معادن دارای پروانه بهرهبرداری به نام ایمیدرو و شرکتهای تابعه، بر مبنای بند (ف) تبصره (۷) قانون بودجه سال ۱۴۰۱ انجام میشود و بخشنامههای قبلی مربوط به فرمولهای دیگر لغو میشود. این اقدام باعث کاهش فشار هزینهای بر شرکتهای معدنی دولتی و افزایش قابلیت پیشبینیپذیری عملکرد مالی آنها خواهد شد، موضوعی که میتواند برای سرمایهگذاران و تحلیلگران بازار جذابیت بالایی داشته باشد.
علاوه بر اثرات مالی و شفافیتی، این مصوبه میتواند رقابتپذیری معادن دولتی و خصوصی را افزایش دهد. با استانداردسازی محاسبات حقوق دولتی، شرکتهای دولتی در برابر بخش خصوصی عملکرد شفافتری دارند و فضای تصمیمگیری برای سرمایهگذاری و توسعه معادن بهینهتر میشود. این موضوع میتواند جذب سرمایهگذاری جدید، افزایش بهرهوری و توسعه زنجیرههای معدنی را تسریع کند و به رشد پایدار صنعت معدن کمک کند.
پیامدهای ساختاری و اثرات میانمدت بر بازار
مجموعه این تصمیمات و تحولات نشان میدهد که بازار سرمایه در حال ورود به فاز جدیدی از تحرکات ساختاری و سیاستهای مثبت است. افزایش شفافیت در معاملات بورس، واگذاری مدیریت زنجیرهها به بخش خصوصی و اصلاح محاسبات حقوق دولتی معادن، هر سه گام مهمی در جهت بازارمحور شدن، کاهش ریسک و افزایش اعتماد سرمایهگذاران محسوب میشوند.
از منظر صنایع، این تغییرات میتوانند سودآوری شرکتهای شاخصساز، به ویژه در حوزه فولاد، پتروشیمی، پالایشگاه و معدن را تقویت کنند. همچنین با افزایش کارایی بازار و کاهش دخالتهای دولتی، امکان جذب سرمایهگذاران جدید و ورود نقدینگی به بورس فراهم خواهد شد. در نهایت، این اقدامات میتوانند به رونق اقتصادی و افزایش صادرات غیرنفتی منجر شوند و زمینه را برای رشد پایدار شاخص کل فراهم کنند
کارشناس بازار: مسعود کریمی
مسعود کریمی هستم، از سال ۱۳۹۰ تاکنون، بهصورت مستمر در حوزه بازار سرمایه کشور فعالیت داشتهام و در این مدت در جایگاه خبرنگار، تحلیلگر و کارشناس بازار سرمایه با خبرگزاریها و روزنامههای اقتصادی رسمی کشور همکاری کردهام. تمرکز اصلی فعالیت حرفهای اینجانب بر تحلیل ساختارهای بازار سرمایه و بررسی سازوکارهای اثرگذاری عوامل کلان اقتصادی بر رفتار بازار است.
