به گزارش پاداش، پس از حدود پنج ماه و نیم رکود در مسیر صعودی، شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در روز دوشنبه توانست برای دقایقی سقف تاریخی خود را بشکند و در اوج جدیدی قرار گیرد. این اتفاق در نگاه نخست نشانهای از بازگشت اعتماد و تمایل به خرید در میان فعالان بازار بود، اما این روند صعودی خیلی زود با فشار فروش گسترده مواجه شد. معاملهگران که طی هفتههای گذشته از رشد قیمتها بهرهمند شده بودند، در مواجهه با اولین نشانههای ضعف تقاضا اقدام به شناسایی سود کردند و همین امر باعث شد شاخص در نیمه دوم معاملات عقبنشینی سنگینی را تجربه کند. در نهایت، شاخص کل که روز را با امید صعود آغاز کرده بود، با افت قابل توجهی در محدودههای پایینتر بسته شد.
از منظر رفتارشناسی بازار، چنین واکنشی پس از یک رشد ممتد کاملاً طبیعی است. بازارها معمولاً پس از عبور از مقاومتهای تاریخی وارد فاز اصلاح موقت میشوند تا نقدینگی تازهای برای ادامه مسیر جذب کنند. با این حال، شدت عرضه در نمادهای شاخصساز و صفهای فروش در صنایع بزرگ، نشان از شکنندگی ذهنی فعالان بازار و کمبود اطمینان نسبت به پایداری روندهای مثبت دارد.
تغییر جهت نقدینگی از دلاریها به ریالیها
در روزهای اخیر، ترکیب جریان نقدینگی در بازار سرمایه بهتدریج تغییر کرده است. در حالیکه طی ماههای گذشته سهام دلاری در صدر توجه بازار قرار داشتند، این بار نگاهها به سمت صنایع ریالی مانند بانک و خودرو معطوف شده است. صنعت بانک در روزهای اخیر سیگنالهایی از تمایل به صعود نشان داد، اما حجم بالای عرضهها مانع تثبیت این روند شد. کارشناسان بر این باورند که در صورت فروکش کردن فشار فروش، این دو گروه میتوانند مقصد بعدی سرمایهگذاران باشند.
در این میان، برخی گمانهها درباره ارتباط افت روز جاری با عرضه اولیه پیشرو مطرح شد، اما تحلیلگران معتقدند با توجه به حجم محدود این عرضه، چنین دلیلی نمیتواند عامل اصلی فشار فروش باشد. به نظر میرسد جابهجایی تدریجی نقدینگی بین صنایع، و تا حدی نیز نگرانی نسبت به تداوم سیاستهای کلان اقتصادی، در نوسانات اخیر نقش پررنگتری داشته است.
سیگنال مثبت از سمت دولت برای تقویت بازار سرمایه
در کنار تحولات بازار، اظهارات مهاجرانی سخنگوی دولت در نشست خبری اخیر نیز توجه فعالان اقتصادی را جلب کرده است. او اعلام کرد که دولت در حال تدوین برنامههایی برای تقویت بازار سرمایه بهعنوان یکی از بسترهای مطمئن سرمایهگذاری است. این موضع میتواند برای فعالان بازار بهعنوان یک سیگنال حمایتی تلقی شود، بهویژه در شرایطی که رکود معاملات و بیاعتمادی نسبت به سیاستهای اقتصادی، همچنان سایه خود را بر بازار گسترده است.
کارشناسان اما تأکید میکنند که اثرگذاری چنین وعدههایی تنها زمانی ممکن است که با سیاستهای عملی، پایدار و قابل پیشبینی همراه شود. بازار سرمایه در حال حاضر بیش از هر چیز نیازمند ثبات در تصمیمات کلان، هماهنگی میان نهادهای اقتصادی و پرهیز از مداخلات غیرضروری است تا بتواند نقش واقعی خود را در تأمین مالی اقتصاد ایفا کند.
ورود تدریجی خودروسازان به بورس کالا
در رویدادی دیگر، امروز سهشنبه ۱۳ آبانماه، ۳۰ دستگاه فولکسواگن ID-UNYX متعلق به شرکت ماموتخودرو در تالار خودرو بورس کالای ایران مورد معامله قرار گرفت. کارشناسان این اتفاق را گامی مهم در مسیر گسترش معاملات خودرو در بستر شفاف بورس کالا میدانند. ورود برندهای معتبر و شرکتهای خودروساز به بورس کالا میتواند زمینهساز شکلگیری رقابت واقعی در قیمتگذاری، کاهش رانت و افزایش شفافیت در این صنعت باشد.
اگر این مسیر ادامه یابد و سایر خودروسازان نیز به این روند بپیوندند، بورس کالا میتواند به مرجع اصلی عرضه و کشف قیمت خودرو در کشور تبدیل شود. چنین تحولی نهتنها به ساماندهی بازار خودرو کمک میکند، بلکه میتواند اعتماد عمومی به سازوکارهای بورسی و شفاف را افزایش دهد.
اصلاح طبیعی بازار؟
بهطور کلی، نوسانات اخیر بازار را میتوان بخشی از فرآیند طبیعی اصلاح و بازتنظیم جریان نقدینگی دانست. اگرچه واکنش هیجانی معاملهگران در برابر شقفشکنی تاریخی شاخص منجر به افت کوتاهمدت شد، اما تشدید گمانهزنی ها درباره تغییر جهت سرمایه از دلاریها به صنایع ریالی، اظهارات حمایتی دولت، و تحرکات مثبت در حوزه بورس کالا همگی میتوانند نشانههایی از دوره گذار بازار به فاز تازهای از تعادل و بازتعریف فرصتها باشند.
بازار سرمایه در حال حاضر در نقطه حساسی قرار دارد؛ جایی میان امید به اصلاح ساختاری و ترس از تکرار چرخههای گذشته. اگر تصمیمات سیاستگذار با ثبات و منطق اقتصادی همراه شود، میتوان انتظار داشت که این دوره اصلاح، مقدمهای برای شکلگیری موج جدیدی از رشد مبتنی بر منطق، شفافیت و کارایی در بازار سرمایه ایران باشد.
کارشناس بازار: مسعود کریمی
